“Epidemia” tjetër/ Çfarë mund të besojmë? Statistikat e koronavirusit, ja se çfarë duhet të injorojmë

Javët e fundit kemi parë një epidemi të pandalshme… të statistikave. Vala kërcënon të na rrëmbejë të gjithëve, por çfarë kuptimi kanë të gjithë këta numra? Ja tetë statistikat që mund t’i shihni, me disa paralajmërime se sa mund t’u besojmë atyre.

1. Numri i rasteve të reja çdo ditë. Ky mund të jetë një pasqyrim shumë i dobët i numrit të personave që janë infektuar në të vërtetë, pasi varet në mënyrë thelbësore nga regjimi i testimeve të kryera – deri në 9 Prill, 1.3 milion testime ishin kryer në Gjermani, kundrejt 317,000 në Mbretërinë e Bashkuar.

2. Numri i vd ekjeve të reja çdo ditë. Gama e burimeve është befasuese. Njoftimet ditore duhet të trajtohen me kujdes pasi ato përfshijnë vetëm vd ekjet në spitale të atyre që janë testuar pozitivë për koronavirus, dhe zakonisht ka një vonesë në raportimin e vd ekjeve prej disa ditësh, apo edhe më gjatë.

3. Numri i përgjithshëm i vd ekjeve. Grafikët akumulues të vd ekjeve tregohen në konferencat e shtypit të përditshme të qeverive, por ato janë një mjet i pashpresë për tendencat e zbulimit: ne kemi nevojë për numërime ditore për të parë nëse kemi arritur një “kulm”. Por llogaritjet ditore janë të paqëndrueshme, dhe kështu duhet mund për të nxjerrë trendet themelore: Bota në të dhëna përdor një mesatare lëvizëse tre-ditore.

4. Numrat e regjistruar në një shkallë logaritmike. Kjo do të ketë një bosht vertikal i etiketuar 1, 10, 100, 1,000. Këto janë të dobishme për të krahasuar tendencat, por të padobishme për të krijuar një përshtypje për madhësinë e problemit.

5. Parashikimet nga programet kompjuterike. Modelet kompjuterike përpiqen të modelojnë vetë epideminë, duke bërë supozime të thjeshtuara në lidhje me mekanizmin me të cilin një virus përhapet përmes një komuniteti. Sasitë kryesore, siç janë se sa njerëz një rast mesatar mund të infektojnë, janë shumë të pasigurta në fillimin e një epidemie, por bëhen shumë më të sakta pasi mblidhen më shumë të dhëna. Modele të tilla kanë formuar bazën për të parashikuar pasojat e vendimeve të politikës në Mbretërisë së Bashkuar.

6. “Vde kje e tepërta” Numri i vde kjeve shtesë që do të regjistrohen në këtë periudhë, për shkak të Covid-19 ose bllokimit, është kundërshtuar ashpër. Jetë do të humbasin për shkak të sëmundjeve, uljes së kujdesit mjekësor për të gjithë, dhunës në familje dhe efektet e papunësisë dhe varfërisë; dhe jetë do të shpëtohen përmes më pak aksidenteve dhe, veçanërisht, përmirësimit të cilësisë së ajrit.

7. Rreziqet vde kjeprurëse nga infektimi. Këto ndryshojnë në mënyrë dramatike me moshën dhe sa i dobët është personi fizikisht, apo të ashtuquajturat rreziqet “normale”. Në fakt, vlerësimet e tanishme për publikun e gjerë duken jashtëzakonisht të ngjashme me rreziqet me të cilat ne përballemi çdo vit – por të gjitha këto na janë mbledhur brenda disa javësh.

8. “Saktësia” e një testi. Edhe testet që në dukje janë të sakta mund të na çojnë në përfundime të rreme duke menduar që kemi imunitet. Por një test më pak i saktë mund të jetë më i mirë nëse po testojmë një mostër përfaqësuese për të vlerësuar proporcionin e një popullate që ka imunitet. / WEF – Bota.al